WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ W ŚWIERSZCZOWIE

WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM

 DORADZTWA ZAWODOWEGO

w Szkole Podstawowej

w Świerszczowie

Opracowała:

mgr Agata Kotuła

1. Wprowadzenie

Wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego opracowany dla potrzeb Szkoły Podstawowej w Świerszczowie obejmuje ogół działań podejmowanych przez pracowników w celu prawidłowego przygotowania uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia. Stanowi element procesu wychowawczego i jest częścią statutu szkoły.

Funkcjonują liczne koncepcje rozwoju zawodowego, zgodnie z którymi wybór zawodu lub ścieżki kształcenia nigdy nie jest jednorazowym aktem. Dokonuje się on w obrębie procesu rozwoju i uczenia się, któremu podporządkowane są wszystkie przypadki zachowania zawodowego.

Strategia uczenia się przez całe życie zakłada, że życie wymaga umiejętności podejmowania ważnych decyzji – zaczynając od wyboru szkoły ponadpodstawowej, kierunku studiów, poprzez decyzję o wyborze miejsca pracy, sposobie podnoszenia swoich kwalifikacji, aż do ewentualnych decyzji o zmianie zawodu. Umiejętności te kształtuje się już od najmłodszych lat, począwszy od zajęć przedszkolnych.

W związku z tym wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego zawiera treści do realizacji dla dzieci z oddziału przedszkolnego (tzw. preorientacja zawodowa), uczniów z klas I – VI (orientacja zawodowa) i uczniów klas VII – VIII (doradztwo zawodowe). Dokument ten obejmuje celowe, uporządkowane i wzajemnie powiązane działania związane z doradztwem zawodowym zaplanowane na cały cykl kształcenia, dla których zostali określeni adresaci, realizatorzy oraz partnerzy. Treści programowe, metody i formy składają się na spójny system realizacji doradztwa zawodowego, który powinien zapewnić uczniom wsparcie szkoły w zakresie podejmowania świadomych wyborów edukacyjnych i zawodowych.

2. Podstawa prawna

• Rozporządzenie MEN z 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz. U. z 2019 r. poz. 325).

• Ustawa z 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2018 r. poz. 996 ze zm.).

• Rozporządzenie MEN z 16 sierpnia 2018 r. w sprawie doradztwa zawodowego (Dz.U. z 2018 r. poz. 1675).

• Rozporządzenie MEN z 28 marca 2017 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz.U. z 2017 r. poz. 703).

• Rozporządzenie MEN z 17 marca 2017 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli (Dz.U. z 2017 r. poz. 649).

• Rozporządzenie MEN z 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 356).

• Rozporządzenie MEN z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2017 r. poz. 1591).

• Rozporządzenie MEN z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz.U. z 2017 r. poz. 1578).

• Rozporządzenie MEN z 1 lutego 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz.U. z 2013 r. poz. 199 ze zm.).

• Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1457 ze zm.).

• Ustawa z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r. poz. 967).

3. Założenia Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego

• wybór ścieżki edukacyjno – zawodowej nie powinien być przypadkowym aktem oraz nie jest jednorazowym wydarzeniem, a procesem, który trwa przez całe życie,

• preferencje zawodowe i zainteresowania wywodzą się z doświadczeń z dzieciństwa i rozwijają się wraz z upływem czasu,

• na wybór zawodu wpływają przede wszystkim wartości, zainteresowania, mocne strony, czynniki emocjonalne, rodzaj i poziom wykształcenia, środowisko, z jakiego wywodzi się dana osoba,

• WSDZ obejmuje pracę indywidualną i grupową z uczniami, rodzicami i nauczycielami. WSDZ ma charakter działań planowanych,

• wspieranie uczniów w wyborze dalszej drogi kształcenia, planowania kariery edukacyjno – zawodowej oraz udzielanie wszelkich informacji na ten temat,

• wspieranie nauczycieli w planowaniu i realizacji WSDZ oraz w planowaniu lekcji przedmiotowych i zajęć związanych z wyborem ścieżki edukacyjno – zawodowej przez uczniów,

• wspieranie rodziców podczas wyboru przez ich dziecko ścieżki edukacyjno – zawodowej.

4. Cele i zadania Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego

• wstępne zapoznanie uczniów z różnorodnością zawodów na rynku pracy, rozwijanie pozytywnej postawy wobec pracy i edukacji oraz stwarzanie sytuacji edukacyjnych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu własnych zainteresowań oraz pasji - klasy I-III oraz klasy IV-VI;

• przygotowanie uczniów do odpowiedzialnego planowania kariery i podejmowania, decyzji edukacyjnych i zawodowych, uwzględniających znajomość własnych zasobów oraz informacje na temat rynku pracy i systemu edukacji – klasy VII-VIII;

• pomaganie uczniom w określeniu ich predyspozycji zawodowych;

• udzielanie uczniom indywidualnych porad zawodowych;

• prowadzenie zajęć grupowych mających na celu lepsze samopoznanie, kształtowanie aktywnych postaw;

• rozwijanie aktywności poznawczej uczniów w kierunku właściwej samooceny swoich możliwości;

• przygotowanie rodziców do pełnienia roli doradców i osób wspierających swoje dzieci w procesie planowania i podejmowania decyzji edukacyjnych oraz związanych z wyborem zawodu;

• pomoc nauczycielom w realizacji w ramach lekcji przedmiotowych tematów związanych z wyborem zawodu;

• stała współpraca z poradnią psychologiczno-pedagogiczną i instytucjami wspierającymi wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego.

5. Skład zespołu do spraw doradztwa zawodowego

W skład zespołu wchodzą:

• dyrektor szkoły,

• koordynator wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego,

• doradca zawodowy lub nauczyciel realizujący program doradztwa,

• wychowawcy - grup przedszkolnych i klas I-VIII,

• nauczyciele przedmiotów,

• nauczyciel świetlicy,

• nauczyciel bibliotekarz.

Dyrektor odpowiada za organizację działań związanych z doradztwem zawodowym, współpracuje z doradcą zawodowym w celu realizacji WSDZ, zapewnia warunki do realizowania w szkole zajęć doradztwa zawodowego.

Doradca Zawodowy systematyczne diagnozuje zapotrzebowania uczniów na informacje edukacyjne i zawodowe, pomaga w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej, gromadzi, aktualizuje i udostępnia informacje edukacyjne i zawodowe, prowadzi zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniem kształcenia kariery zawodowej, koordynuje działania informacyjno-doradcze prowadzone przez szkołę, współpracuje z innymi nauczycielami w tworzeniu i zapewnieniu ciągłości działań w zakresie doradztwa edukacyjno-zawodowego: wspiera nauczycieli, wychowawców i innych specjalistów w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

Wychowawcy określają mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów, włączają do swoich planów wychowawczych zagadnienia z zakresu doradztwa zawodowego, realizują tematy związane doradztwem zawodowym na godzinach wychowawczych, wskazują uczniom specjalistów, którzy mogą udzielać wsparcia w planowaniu kariery zawodowej, współpracują z rodzicami w zakresie planowania ścieżki kariery edukacyjno-zawodowej ich dzieci, współpracują z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym.

Nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej uczą wyszukiwania informacji na temat edukacji i zawodów za pomocą słowników, encyklopedii, komputera. Wdrażają do podejmowania obowiązków i rzetelnego ich wypełniania. Zapoznają z pojęciem pracy i wynagrodzenia pieniężnego oraz sytuacji ekonomicznej rodziny. Przedstawiają znaczenie pracy w życiu człowieka, omawiają z dziećmi zawody ich najbliższych, prezentują charakterystykę pracy w różnych zawodach. Rozwijają zainteresowania, zapoznają ze sposobami powstawania różnych przedmiotów, uczą podstawowych umiejętności technicznych.

Nauczyciele języka polskiego omawiają charakter pracy w różnych zawodach, uczą tworzenia wypowiedzi: pisania życiorysu, podania, ogłoszenia, listu oficjalnego (dostosowywanie wypowiedzi do sytuacji). Kształtują umiejętność operowania słownictwem z kręgu: szkoła i nauka, środowisko społeczne. Wdrażają do samokształcenia i docierania do informacji za pomocą słowników, encyklopedii. Pokazują znaczenie komunikacji niewerbalnej w autoprezentacji.

Nauczyciel matematyki uczy gromadzenia i porządkowania danych o edukacji i zawodach, odczytywania i interpretacji danych w tekstach, tablicach i wykresach. Kształtuje umiejętność posługiwania się procentami, zapoznaje z zawodami z dziedziny księgowości i rachunkowości. Uczy planowania czynności z wykorzystaniem kalendarza (wykonywanie obliczeń) oraz dzielenia zadań na etapy.

Nauczyciele języków obcych zapoznają z zasobem języka dotyczącym szkoły i pracy oraz cech charakteru i umiejętności. Prezentują uczniom filmy o zawodach w języku obcym. Uczą tworzenia kilkuzdaniowych wypowiedzi na temat swoich umiejętności (prezentacja siebie). Zachęcają do pracy zespołowej metodą projektu.

Nauczyciel przyrody omawia stan zdrowia i choroby człowieka nawiązując do przeciwwskazań zdrowotnych w wybranych zawodach. Wykazuje znaczenie odpoczynku w życiu człowieka, prawidłowych warunków nauki i pracy, zasad uczenia się. Wdraża do planowania dnia i organizowania pracy własnej. Zapoznaje z zawodami z dziedziny meteorologii, rolnictwa, biologii, leśnictwa, ochrony środowiska, fizyki, chemii, geografii, ochrony zdrowia, astronomii.

Nauczyciel historii i wiedzy o społeczeństwie informuje o siedzibie władz lokalnych uczniów oraz ich zakresie działań i sposobie powoływania. Wyjaśnia demokratyczny charakter państwa. Charakteryzuje pojęcie samorządności, opisuje zawody związane z polityką, dyplomacją, przedstawia zawód historyka. Zapoznaje ze znaczeniem społecznego podziału pracy, opisuje grupy społeczne i ich role w społeczeństwie. Omawia z uczniami problemy współczesnej Polski (m.in. bezrobocie). Zapoznaje ze zjawiskiem emigracji politycznej i zarobkowej. Uczy tworzenia drzewa genealogicznego. Omawia z uczniami funkcjonowanie przemysłu, warunki pracy w fabryce dawniej i dziś. Prezentuje podstawowe cechy obecnego systemu gospodarczego.

Nauczyciel informatyki prowadzi naukę poszukiwania, selekcjonowania, porządkowania, gromadzenia i wykorzystywania informacji np. dotyczących oferty edukacyjnej szkół ponadpodstawowych, pomaga uczniom klas ósmych w logowaniu się do elektronicznego systemu wspomagania rekrutacji, wyjaśnia organizację pracy i przepisy bhp w pracy z komputerem, uczy komunikowania się z pomocą komputera i technologii informacyjnych. Prezentuje sposoby opracowywania tekstów, prezentacji multimedialnych oraz danych liczbowych w arkuszu kalkulacyjnym. Wdraża do pracy zespołowej w ramach projektu, pokazuje sposoby wykorzystania technologii informacyjnych w różnych zawodach.

Nauczyciel muzyki zapoznaje uczniów z zawodami związanymi z muzyką, przekazuje wiedzę o tworzeniu instrumentów, uczy gry na instrumentach.

Nauczyciel plastyki zapoznaje z zawodami z dziedziny kultury. Uczy korzystania z przekazów medialnych oraz wykorzystywania ich wytworów.

Nauczyciel techniki opisuje funkcje urządzeń technicznych, omawia kolejność działań technologicznych, organizacje miejsca pracy i szacowanie czasu jej trwania. Uczy posługiwania się narzędziami do obróbki ręcznej.

Nauczyciel wychowania fizycznego omawia trening zdrowotny, pomaga opracować rozkład dnia ucznia, uwzględniając proporcje między pracą a wypoczynkiem, wysiłkiem umysłowym i fizycznym.

Nauczyciel wychowania do życia w rodzinie prowadzi lekcje na temat ról społecznych i modeli życia. Zapoznaje ze sposobem pracy instytucji działających na rzecz dziecka i rodziny. Kształtuje u uczniów poczucie odpowiedzialności za własny rozwój.

Nauczyciel religii przedstawia znaczenie i wartość pracy w życiu człowieka, etykę zawodową, pomaga tworzyć uczniom ich własne systemy wartości. Pomaga poznać siebie, przyjąć odpowiedzialność za siebie. Przekazuje wiedzę o znaczeniu praw i obowiązków, zasad i reguł postępowania w życiu człowieka. Uczy prowadzenia dyskusji i umiejętności uzasadniania opinii dotyczących zjawisk w społeczności lokalnej.

Nauczyciel-wychowawca świetlicy aranżuje zabawy sprzyjające poznawaniu różnych zawodów, organizuje kąciki zawodowe w świetlicy.

Nauczyciel bibliotekarz prenumeruje czasopisma związane z edukacją oraz literaturę z zakresu doradztwa zawodowego, udostępnia ulotki o szkołach.

Ponadto nauczyciele prowadzą zajęcia pozalekcyjne i koła zainteresowań umożliwiające uczniom rozwijanie swoich zdolności i umiejętności.

6. Adresaci – odbiorcy wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego

Działania związane z realizacją WSDZ kierowane są do całej społeczności szkolnej.

Odbiorcami są:

• uczniowie,

• nauczyciele,

• rodzice.

6.1 Uczniowie:

• określają własne zainteresowania, zdolności i uzdolnienia;

• wskazują swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w życiu;

• wymieniają różne grupy zawodów;

• opisują, czym jest praca i jakie jest jej znaczenie w życiu człowieka;

• podają przykłady czynników wpływających na wybory edukacyjne i zawodowe;

• wskazują na różne sposoby zdobywania wiedzy;

• samodzielnie docierają do informacji i korzystają z różnych źródeł wiedzy;

• analizują oferty szkolnictwa ponadpodstawowego korzystając z dostępnych źródeł informacji;

• analizują kryteria rekrutacyjne do wybranych szkół w kontekście rozpoznanych zasobów;

• planują ścieżki kariery edukacyjno-zawodowej, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów;

• podejmują decyzje o dalszej drodze edukacyjno-zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu dorosłych.

6. 2 Nauczyciele:

• współrealizują wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego w szkole;

• potrafią diagnozować potrzeby i zasoby uczniów, rozwijają talenty, zainteresowania, zdolności, predyspozycje;

• wspierają rodziców w procesie doradczym;

• udzielają informacji, lub kierują do specjalistów;

• znają ścieżki edukacyjne;

• włączają przedstawicieli instytucji i zakładów pracy w proces orientacji i doradztwa, zawodowego w szkole.

6. 3 Rodzice:

• posiadają wiedzę na temat organizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego działającego w szkole;

• są zaangażowani w udzielanie pomocy i wsparcia dziecku w procesie planowania i realizowania kariery edukacyjno-zawodowej;

• znają strukturę szkolnictwa;

• znają czynniki ważne przy wyborze szkoły;

• angażują się w pracę doradczą szkoły (np. prezentują swoje zawody, zakłady pracy, hobby, zainteresowania).

7. Treści programowe – cele szczegółowe

Treści programowe obejmują zagadnienia:

• Poznanie siebie.

• Świat zawodów i rynek pracy.

• Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie.

• Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych.

Realizacja treści programowych na poszczególnych etapach edukacyjnych:

7.1. Oddział przedszkolny:

1. Poznanie siebie.

Dziecko:

1.1 określa, co lubi robić;

1.2 podaje przykłady różnych zainteresowań;

1.3 określa, co robi dobrze;

1.4 podejmuje działania i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych.

2. Świat zawodów i rynek pracy.

Dziecko:

2.1 odgrywa różne role zawodowe w zabawie;

2.2 podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w jego najbliższym otoczeniu i nazwy tych zawodów, które wzbudziły jego zainteresowanie, oraz identyfikuje i opisuje czynności zawodowe wykonywane przez te osoby;

2.3 wskazuje zawody zaangażowane w powstawanie produktów codziennego użytku oraz w zdarzenia, w których dziecko uczestniczy, takie jak wyjście na zakupy, koncert, pocztę;

2.4 podejmuje próby posługiwania się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny;

2.5 opowiada o sobie w grupie rówieśniczej.

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie.

Dziecko:

3.1 nazywa etapy edukacji (bez konieczności zachowania kolejności chronologicznej);

3.2 nazywa czynności, których lubi się uczyć.

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych.

Dziecko:

4.1 opowiada, kim chciałoby zostać;

4.2 na miarę swoich możliwości planuje własne działania lub działania grupy rówieśniczej przez wskazanie pojedynczych czynności i zadań niezbędnych do realizacji celu;

4.3 podejmuje próby decydowania w ważnych dla niego sprawach, indywidualnie i w ramach działań grupy rówieśniczej

7.2. Klasy I – III

1. Poznanie siebie.

Uczeń:

1.1 opisuje swoje zainteresowania i określa, w jaki sposób może je rozwijać;

1.2 prezentuje swoje zainteresowania wobec innych osób;

1.3 podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi;

1.4 podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach;

1.5 podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych.

2. Świat zawodów i rynek pracy.

Uczeń:

2.1 odgrywa różne role zawodowe w zabawie;

2.2 podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach;

2.3 opisuje, czym jest praca, i omawia jej znaczenie w życiu człowieka na wybranych przykładach;

2.4 omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje;

2.5 opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu;

2.6 posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny.

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie.

Uczeń:

3.1 uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności;

3.2 wskazuje treści, których lubi się uczyć;

3.3 wymienia różne źródła wiedzy i podejmuje próby korzystania z nich.

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych.

Uczeń:

4.1 opowiada, kim chciałby zostać i co chciałby robić;

4.2 planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując na podstawowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;

4.3 próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio z jego osobą.

7.3. Klasy IV – VI

1. Poznawanie własnych zasobów.

Uczeń:

1.1 określa własne zainteresowania i uzdolnienia oraz kompetencje;

1.2 wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia;

1.3 podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i ocenia swoje działania, formułując wnioski na przyszłość;

1.4 prezentuje swoje zainteresowania i uzdolnienia wobec innych osób z zamiarem zaciekawienia odbiorców.

2. Świat zawodów i rynek pracy.

Uczeń:

2.1 wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach;

2.2 opisuje, czym jest praca i jakie ma znaczenie w życiu człowieka;

2.3 podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe;

2.4 posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny;

2.5 wyjaśnia rolę pieniądza we współczesnym świecie i jego związek z pracą.

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie.

Uczeń:

3.1 wskazuje różne sposoby zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych mu przykładów, oraz omawia swój indywidualny sposób nauki;

3.2 wskazuje przedmioty szkolne, których lubi się uczyć;

3.3 samodzielnie dociera do informacji i korzysta z różnych źródeł wiedzy.

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych.

Uczeń:

4.1 opowiada o swoich planach edukacyjno-zawodowych;

4.2 planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując szczegółowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;

4.3 próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio lub pośrednio z jego osobą.

7.4. Klasy VII – VIII

1. Poznawanie własnych zasobów.

Uczeń:

1.1 określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych;

1.2 rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe);

1.3 dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł;

1.4 rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjnozawodowych;

1.5 rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej;

1.6 określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji;

1.7 określa własną hierarchię wartości i potrzeb.

2. Świat zawodów i rynek pracy.

Uczeń:

2.1 wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania;

2.2 porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców;

2.3 wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy, z uwzględnieniem regionalnego i lokalnego rynku pracy;

2.4 uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka;

2.5 analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy;

2.6 wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową;

2.7 dokonuje autoprezentacji.

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie.

Uczeń:

3.1 analizuje oferty szkół ponadpodstawowych i szkół wyższych pod względem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji;

3.2 analizuje kryteria rekrutacyjne do wybranych szkół w kontekście rozpoznania własnych zasobów;

3.3 charakteryzuje strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji pozaformalnej i nieformalnej;

3.4 określa znaczenie uczenia się przez całe życie.

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych.

Uczeń:

4.1 dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym;

4.2 określa cele i plany edukacyjno-zawodowe, uwzględniając własne zasoby;

4.3 identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej i wyjaśnia, w jakich sytuacjach korzystać z ich pomocy;

4.4 planuje ścieżkę edukacyjno-zawodową, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów.

8. Sposoby realizacji treści programowych

Treści z zakresu doradztwa zawodowego są realizowane w szkole zgodnie z programem doradztwa zawodowego na dany rok szkolny, w ramach działań WSDZ:

• w oddziałach przedszkolnych na zajęciach edukacyjnych wychowania przedszkolnego prowadzonych zgodnie z przyjętymi programami wychowania przedszkolnego;

• w klasach I–VIII na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego;

• w klasach VII i VIII na zajęciach z zakresu doradztwa zawodowego (lekcje przedmiotu DZ w wymiarze minimum 10 h na rok);

• w klasach I-VIII na zajęciach związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu prowadzonych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej;

• w klasach I-VIII na zajęciach z nauczycielem wychowawcą opiekującym się klasą, (minimum 5 w roku szkolnym);

• w klasach I -VIII podczas zajęć dodatkowych, w tym zajęć wyrównawczych, zajęć dla uczniów szczególnie uzdolnionych;

• w oddziałach przedszkolnych i w klasach I-VIII w ramach wizyt zawodoznawczych mających na celu poznanie przez dzieci i uczniów środowiska pracy w wybranych zawodach.

9. Metody i formy realizacji

W poradnictwie indywidualnym :

• konsultacje i porady,

• diagnoza zainteresowań, mocnych stron, predyspozycji.

W poradnictwie grupowym :

• burza mózgów, dyskusja, pogadanki, prelekcje, wykłady,

• metody testowe jak np. ankiety, kwestionariusze, testy,

• metoda dramy: inscenizacje i odgrywanie ról,

• metody audiowizualne: filmy, prezentacje multimedialne,

• treningi umiejętności społecznych,

• gry symulacyjne i zabawy,

• portfolia,

• zajęcia plastyczne.

Ponadto:

• Organizowanie konkursów zawodoznawczych

• Spotkania z przedstawicielami różnych zawodów, pracodawcami, absolwentami

• Prowadzenie kółek zainteresowań dla uczniów

• Organizowanie wycieczek

• Zajęcia warsztatowe

• Udział w targach edukacyjnych

• Dni otwarte szkół

• Udostępnianie publikacji/literatury, informacji o zawodach, szkołach

• Udostępnianie materiałów multimedialnych (np. gier edukacyjnych, filmów i innych e-zasobów) ułatwiających samopoznanie, podejmowanie decyzji edukacyjnych i zawodowych

• Organizowanie kącików zawodoznawczych, np. w świetlicy szkolnej, w salach edukacji wczesnoszkolnej

10. Sieć współpracy ze środowiskiem i instytucjami:

• Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Łęcznej,

• biblioteka,

• ośrodek doskonalenia nauczycieli,

• pracodawcy, przedsiębiorcy,

• Powiatowy Urząd Pracy w Łęcznej,

• organizacje pozarządowe,

• inne szkoły,

• ośrodki kultury.

11. Przewidywane rezultaty

11.1 Przewidywane rezultaty w odniesieniu do Rady Pedagogicznej.

1) Wprowadzenie treści doradztwa zawodowego do planów wychowawczych klas.

2) Współpraca ze środowiskiem lokalnym na rzecz rozwoju zawodowego uczniów.

3) Zastosowanie ciekawych metod, technik i form podczas prowadzenia zajęć z doradztwa zawodowego.

4) Realizacja treści zawodoznawczych podczas lekcji, zebrań oraz spotkań indywidualnych z rodzicami.

11. 2 Przewidywane rezultaty w odniesieniu do uczniów.

1) Znajomość czynników niezbędnych do podjęcia prawidłowej decyzji wyboru zawodu.

2) Umiejętność dokonywania samooceny, wskazywania swoich predyspozycji, mocnych i słabych stron, decydujących o trafności wyboru zawodu i dalszej drogi edukacyjnej.

3) Znajomość świata pracy, grup zawodów, kwalifikacji.

4) Umiejętność samodzielnego zaplanowania ścieżki edykacyjno - zawodowej.

11. 3 Przewidywane rezultaty w odniesieniu do rodziców.

1) Znajomość czynników niezbędnych do podjęcia prawidłowej decyzji wyboru ścieżki edukacyjno – zawodowej przez dziecko.

2) Zrozumienie potrzeby uwzględnienia zainteresowań, uzdolnień, cech charakteru, temperamentu, stanu zdrowia, możliwości psychofizycznych, rynku pracy jako czynników decydujących przy planowaniu kariery edukacyjnej i zawodowej dziecka. Umiejętność wskazania tych cech u własnego dziecka.

3) Znajomość źródeł informacji i wsparcia w procesie wyboru drogi zawodowej dziecka.

4) Znajomość trendów w zatrudnieniu na lokalnym rynku pracy oraz oferty szkolnictwa ponadpodstawowego na terenie miasta.

5) Umiejętność udzielenia pomocy swojemu dziecku w podejmowaniu decyzji edukacyjno - zawodowych.

12. Ewaluacja

Ewaluacja jest niezbędna, aby działania doradcze na terenie szkoły były zgodne z oczekiwaniami i potrzebami uczniów, ich rodziców czy lokalnego rynku pracy.

Formy ewaluacji – rozmowy z uczniami, rodzicami, nauczycielami, ankiety, obserwacja poziomu zaangażowania i motywacji, zachowań uczniów.

Ewaluacja realizacji działań z zakresu orientacji, poradnictwa i doradztwa zawodowego dokonywana jest na bieżąco przez koordynatora systemu doradztwa zawodowego w szkole na podstawie rozmów z uczniami, rodzicami i wychowawcami klas oraz analizy dokumentacji szkolnej, a następnie przedstawiona w postaci sprawozdania na koniec roku szkolnego.

Ewaluacja odnosi się do wszystkich działań, skierowanych do młodzieży:

• udzielanej informacji,

• rozmów indywidualnych,

• pracy grupowej.